دتکتور حرارتی نقطه_ای چیست؟
 

دتکتور حرارتی نقطه ای یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های اعلام حریق است که با تشخیص افزایش دما در یک نقطه مشخص، وقوع حریق را شناسایی می‌کنند. این دتکتورها به دلیل دقت و قابلیت اطمینان بالا، در بسیاری از محیط‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله اصول کلی استفاده درست از دتکتور‌ حرارتی نقطه ای در سیستم‌ اعلام حریق به‌طور کامل بررسی خواهد شد‌. همچنین عوامل محیطی و مشخصه‌های عملکردی که می‌توانند به عملکرد سیستم کمک کند یا آن را دچار تاخیر کرده و یا از کار بیندازند، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

فهرست محتوا

چرا دتکتور حرارتی نقطه‌ای؟

حریق چیست؟

در زمان به وجود آمدن حریق چهار دسته خروجی شامل دود، حرارت، تشعشعات و گاز‌های سمّی منتشر می‌شوند. حریق دارای چهار خروجی است و قطعات الکترونیکی به نام دتکتور (آشکارساز) برای شناسایی هر یک از این خروجی‌ها ساخته شده‌اند. که به ترتیب عبارت اند از دتکتور‌های دودی، حرارتی، شعله ای و گازی. در این مقاله دیجی فایر همه چیز را در مورد آشکارسازهای دسته حرارتی و دتکتور حرارتی نقطه ای شرح می‌دهد.

مثلث آتش، چهار وجهی حریق و یا مربع آتش چیست؟ خروجی های حریق یا آتش چیست؟

حرارت چیست؟

حرارت یکی از اشکال انرژی است که به‌صورت انتقال انرژی میان مولکول‌های مواد در اثر تفاوت دما تعریف می‌شود. این پدیده می‌تواند به‌صورت هدایت (Conduction)، همرفت (Convection) یا تشعشع (Radiation) منتقل شود. در شرایط عادی، حرارت به‌عنوان یکی از خروجی‌های اصلی واکنش‌های شیمیایی، به‌ویژه واکنش‌های احتراق، شناخته می‌شود.

در زمینه حریق، حرارت یکی از مهم‌ترین علائم تشخیص آتش‌سوزی است که نشان‌دهنده آزاد شدن سریع انرژی در اثر سوختن مواد است. هنگام وقوع حریق، دمای محیط به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد و این افزایش دما می‌تواند به‌صورت موضعی (نقطه‌ای) یا گسترده (در کل محیط) باشد.

روش‌های تولید و انتقال حرارت در حریق

۱. هدایت (Conduction):

انتقال حرارت از طریق تماس مستقیم بین مولکول‌های ماده رخ می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، در آتش‌سوزی فلزات، حرارت می‌تواند از یک نقطه به نقاط دیگر فلز منتقل شود.

۲. همرفت (Convection):

انتقال حرارت از طریق حرکت سیالات (گاز یا مایع) انجام می‌شود. برای مثال، در یک اتاق آتش‌گرفته، هوای گرم به سمت بالا حرکت می‌کند و دمای سقف به شدت افزایش می‌یابد.

۳. تشعشع (Radiation):

انتقال حرارت به‌صورت امواج الکترومغناطیسی بدون نیاز به ماده واسط صورت می‌گیرد. این نوع انتقال حرارت در حریق‌های بزرگ که شعله‌ها و گرما به اشیای دورتر منتقل می‌شوند، به‌خوبی قابل مشاهده است.

نقش حرارت در سیستم‌های اعلام حریق

دتکتورهای حرارتی به تغییرات دما حساس هستند و بر اساس اصول علمی کار می‌کنند. این دستگاه‌ها قادرند:

  • دتکتور دما ثابت: زمانی که دمای محیط به یک آستانه مشخص برسد (برای مثال 57 درجه سانتی‌گراد)، فعال شوند.
  • دتکتور دما افزایشی: نرخ افزایش دما را در واحد زمان تشخیص دهند و به تغییرات ناگهانی دما پاسخ دهند.

حرارت در مقایسه با سایر نشانه‌های حریق مانند دود و گازهای سمی، می‌تواند نشانه‌ای دیرهنگام‌تر باشد، اما در محیط‌هایی که ذرات معلق و دود معمولاً به شکل طبیعی وجود دارند (مانند آشپزخانه‌ها یا موتورخانه‌ها)، دتکتورهای حرارتی به دلیل مقاومت در برابر آلارم‌های کاذب انتخاب بهتری هستند.

اهمیت تشخیص حرارت در حریق

تشخیص حرارت به سیستم اعلام حریق این امکان را می‌دهد که حتی در شرایطی که دود یا گاز قابل‌تشخیص نیست، وقوع آتش‌سوزی را شناسایی کند. این ویژگی به‌خصوص در حریق‌های کلاس B (مانند حریق مایعات قابل اشتعال) و کلاس C (گازهای قابل اشتعال) که تولید دود کمی دارند، حیاتی است.

در نهایت، درک دقیق مفهوم حرارت و نحوه انتقال آن، پایه‌ای برای طراحی و استفاده از دتکتورهای حرارتی کارآمد است که نقش مهمی در افزایش ایمنی ساختمان‌ها و حفاظت از جان و اموال ایفا می‌کنند.

دتکتور حرارتی چیست؟

دتکتور حرارتی یا آشکارساز حرارتی (به انگلیسی: Heat Detector) نوعی حسگر است که برای تشخیص تغییرات دما طراحی شده است. این دستگاه‌ها معمولاً در مکان‌هایی نصب می‌شوند که دتکتورهای دودی ممکن است به اشتباه فعال شوند، مانند آشپزخانه‌ها، موتورخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی.

انواع دتکتور حرارتی

دتکتورهای حرارتی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

    1. دتکتور دما ثابت: هنگامی که دما به یک مقدار مشخص برسد، فعال می‌شود.
    2. دتکتور دما افزایشی: با افزایش سریع دما در یک بازه زمانی کوتاه، سیگنال هشدار ارسال می‌کند.

جدول مقایسه انواع دتکتور حرارتی

نوع دتکتور حرارتیویژگی‌هاکاربردها
نقطه‌ایشناسایی دما در یک نقطه مشخصپارکینگ، آشپزخانه‌، موتور‌خانه
خطیشناسایی دما در طول کابلتونل‌، انبار، سینی‌ کابل‌، سقف کاذب،سیستم‌های انتقال مواد
میله‌ایطراحی برای محیط‌های صنعتیتجهیزات صنعتی، خطوط تولید، مخازن سوختی
   
مادون قرمزتشخیص دما از راه دورپایگاه‌های نفت و گاز، تأسیسات نظامی
چندنقطه‌اینظارت دما در چند نقطه به‌صورت همزمانسالن‌ها، سوله‌ها
قابل تنظیمتنظیم حساسیت دما برای شرایط خاصمحیط‌های صنعتی و چندمنظوره

اجزا و قطعات دتکتور حرارتی نقطه‌ای

دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای از اجزای زیر تشکیل شده‌اند:

1. سنسور حرارتی: برای اندازه‌گیری دما.

2. مدار الکترونیکی: جهت پردازش داده‌های دمایی.

3. محفظه یا چمبر: محل قرارگیری سنسورها.

4. پوشش خارجی: ساخته‌شده از مواد مقاوم در برابر حرارت.

5. باتری یا منبع تغذیه: دتکتورهای موضعی معمولاً از باتری یا منبع تغذیه مجزا استفاده‌ می‌کنند. در حالی که دتکتور متعارف و آدرس‌پذیر از کابل اعلام حریق برای تغذیه مدارهای الکترونیکی و ارسال هشدارها استفاده می‌کنند. ولتاژ کاری دتکتور‌ها عموما ۲۴ ولت و جریان چند ده میکرو‌آمپری دارند.

6. پایه دتکتور: برای نصب دتکتور دود در مکان‌های مختلف نیاز به لوازم نصب مانند پیچ و مهره‌ و پایه دتکتور است.

7. پوشش خارجی: پوشش خارجی دتکتور دود معمولاً از مواد پلاستیکی ABS مقاوم به حرارت و ضد آتش ساخته می‌شود تا در صورت وقوع آتش، دتکتور نیز دچار آسیب نشود و عملکرد مناسبی داشته باشد.

نکات لازم برای نصب دتکتور حرارتی نقطه‌ای

رعایت اصول و استانداردهای نصب دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها ضروری است. در ادامه نکات کلیدی نصب دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای آورده شده است:

  1. شعاع پوشش‌دهی دتکتور حرارتی نقطه‌ای:

    • شعاع پوشش‌دهی هر دتکتور حرارتی نقطه‌ای معمولاً حدود 5.3 متر است.
    • این مقدار ممکن است بر اساس نوع دتکتور و استانداردهای مورد استفاده (مانند NFPA 72) متغیر باشد.
  2. پوشش‌دهی دتکتور حرارتی در محیط:
    • هر دتکتور حرارتی می‌تواند حدود 50 مترمربع را پوشش دهد. در محیط‌هایی با شرایط خاص (مانند دماهای بالا یا رطوبت زیاد)، ممکن است این مقدار کمتر شود.
  3. ارتفاع نصب:
    • دتکتورهای حرارتی نباید در ارتفاع بیش از 7.5 متر نصب شوند. در سقف‌های بلند، استفاده از دتکتورهای خطی یا چندسطحی پیشنهاد می‌شود.
  4. فاصله بین دتکتورها:
    • فاصله دتکتورهای حرارتی از یکدیگر نباید بیش از 10.6 متر باشد. این مقدار در مناطق خاص یا با موانع ممکن است کاهش یابد.
  5. فاصله دتکتور حرارتی از اسپرینکلر:
    • فاصله دتکتور حرارتی از اسپرینکلر باید حداقل 60 سانتی‌متر باشد تا از تأثیر مستقیم حرارت آب اسپرینکلر بر عملکرد دتکتور جلوگیری شود.
  6. موقعیت نصب و جریان هوا:
    • دتکتورهای حرارتی نباید در نزدیکی دریچه‌های هوا یا سیستم‌های تهویه نصب شوند. حداقل فاصله از دریچه‌ها باید 1 متر باشد، زیرا جریان هوا می‌تواند تشخیص صحیح حرارت را مختل کند.
  7. تأثیر موانع بر پوشش دتکتور:
    • در صورتی که در محیط موانع فیزیکی وجود دارد (مانند ستون‌ها یا دیوارهای جداکننده)، شعاع پوشش‌دهی دتکتور باید بر اساس شرایط واقعی محیط کاهش یابد.
  8. محل نصب در راهروهای باریک:
    • در راهروهای باریک، فاصله بین دو دتکتور حرارتی می‌تواند تا 15 متر باشد، مشروط به اینکه شعاع پوشش‌دهی دتکتورها همپوشانی کامل داشته باشد.
  9. حفاظت از دتکتور در حین نصب:
    • در حین ساخت‌وساز، دتکتورها باید با پوشش محافظت شوند تا از ورود گردوغبار، رطوبت و آسیب‌های مکانیکی جلوگیری شود.
  10. ارتفاع محیط نصب:

    • در سقف‌های شیب‌دار یا با ارتفاع نامتعارف، دتکتورها باید در بخش‌های بالاتر سقف نصب شوند تا گرمای تجمع‌یافته سریع‌تر تشخیص داده شود.

دتکتور حرارتی نقطه‌ای در چه مکان‌هایی مناسب است؟

  • آشپزخانه‌ها
  • موتورخانه‌ها
  • کارگاه‌های صنعتی
  • انبارها
  • پارکینگ‌ها

قیمت دتکتور حرارتی نقطه ‌ای

قیمت دتکتورهای حرارتی بسته به نوع، برند، و ویژگی‌های آن‌ها متفاوت است. مدل‌های ساده‌تر قیمت پایین‌تری دارند، درحالی‌که مدل‌های پیشرفته‌تر با ویژگی‌هایی مثل آدرس‌پذیری هزینه بیشتری خواهند داشت.

شرایط نصب دتکتور حرارتی

  • فاصله دتکتورها باید طبق استانداردهای NFPA 72 تنظیم شود.
  • نصب باید در محلی باشد که جریان هوای محیط به‌خوبی به دتکتور برسد.
  • دتکتور نباید در نزدیکی منابع گرمایی نظیر هیترها و چراغ‌های حرارتی نصب شود.

شرایط محیط نصب دتکتور حرارتی

دتکتورهای حرارتی باید در محیط‌هایی با دمای متغیر یا مکان‌هایی که احتمال آتش‌سوزی‌های پرحرارت وجود دارد نصب شوند. مکان‌هایی با شرایط زیر برای نصب مناسب نیستند، مگر اینکه دتکتور به‌طور خاص برای آن شرایط طراحی شده باشد:

  • دمای کمتر از 0 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر از 40 درجه سانتی‌گراد.
  • رطوبت نسبی بالاتر از 93 درصد.

سوالات متداول در مورد سیستم اطفاء گازی FM200

دتکتور حرارتی نقطه‌ای یک حسگر اعلام حریق است که به افزایش دما در یک نقطه مشخص واکنش نشان می‌دهد. این دتکتورها برای شناسایی حریق‌هایی که با افزایش دما همراه هستند طراحی شده‌اند و معمولاً در مکان‌هایی با احتمال تولید دود کم یا محیط‌های آلوده به کار می‌روند.

دتکتور حرارتی نقطه‌ای برای شناسایی افزایش دما در محیط‌هایی مانند آشپزخانه‌ها، موتورخانه‌ها، انبارها، پارکینگ‌ها و کارگاه‌های صنعتی مناسب است. این دستگاه‌ها به‌خصوص در فضاهایی که استفاده از دتکتور دودی ممکن است منجر به آلارم‌های کاذب شود، کاربرد دارند.

  • دتکتور دما ثابت: فعال‌شدن در دمای از پیش تعیین‌شده.
  • دتکتور دما افزایشی: واکنش به نرخ سریع افزایش دما.
  • دتکتور چندنقطه‌ای: شناسایی حرارت در چندین نقطه هم‌زمان.
  • دتکتورهای خاص: شامل دتکتورهای مقاوم در برابر شرایط محیطی خاص یا دتکتورهای مادون‌قرمز.
  • شناسایی دقیق افزایش دما در یک نقطه.
  • حساسیت به تغییرات ناگهانی یا تدریجی دما.
  • مقاوم در برابر آلودگی و شرایط محیطی سخت.
  • مناسب برای نصب در محیط‌هایی با ذرات معلق یا دود معمول.

انتخاب دتکتور حرارتی به نوع محیط (صنعتی یا مسکونی)، اندازه فضا، دمای کاری محیط، و حساسیت به تغییرات دما بستگی دارد. همچنین، استانداردهای ایمنی و الزامات پروژه نیز باید در نظر گرفته شوند.

  • حساسیت پایین‌تر به آلارم‌های کاذب در محیط‌های آلوده یا دارای دود طبیعی.
  • عملکرد مناسب در محیط‌های صنعتی و پرحرارت.
  • عدم تأثیرپذیری از رطوبت یا گردوغبار.
  • زمان واکنش کندتر نسبت به دتکتورهای دودی در برخی موارد.
  • عدم تشخیص دود یا گازهای خطرناک.
  • نیاز به دمای بالا برای فعال‌سازی در برخی مدل‌ها.

دتکتور حرارتی باید در ارتفاع مناسب و در نقاطی با جریان هوای مناسب نصب شود. فاصله آن‌ها از منابع حرارتی مستقیم (مانند هیترها) و دریچه‌های تهویه باید رعایت شود. نصب باید بر اساس استانداردهای NFPA یا معادل آن انجام گیرد.

تست دتکتور شامل شبیه‌سازی افزایش دما با دستگاه‌های تست حرارتی، بررسی اتصالات الکتریکی و اطمینان از ارسال سیگنال به پنل مرکزی است. این تست‌ها باید به‌صورت دوره‌ای انجام شوند.

قیمت دتکتور حرارتی نقطه‌ای به نوع دستگاه (ثابت، افزایشی یا خاص)، برند، و ویژگی‌های اضافی آن (مانند ضدآب یا مقاوم در برابر گردوغبار) بستگی دارد. به‌طور کلی، قیمت این دتکتورها کمتر از دتکتورهای پیشرفته‌تر مانند دتکتورهای دودی مکشی یا خطی است.

دتکتور حرارتی آدرسپذیر آپولو XP95 Heat Detector

تماس بگیرید
Model

xp95

Part Number

55000-400

Sensor Type

heat

Response

55 degree

Response Time

3 seconds

Sensitivity Ranges

0.1m2 n-heptane at 25m

Field of View

90° Cone

Supply Wiring

Two-wire Supply, polarity insensitive

Communication Protocol

Apollo XP95 or Discovery digital protocol (or any development of it). Peak to Peak 5-9V

Operating Voltage

17-28V DC

Quiescent Current

2.3 mA

Alarm Current

4.2 mA

Alarm Indicator

2 red light Emitting Diodes (LEDs)

Operating Temperature

-40 °C to + 70 °C

Ingress Protection

IP66

Operating Humidity

95%, non–condensing

Housing Material

White Polycarbonate, V-0 rated to UL94

Manufacture

Apollo

کابل دتکتور حرارتی خطی فیبر نوری لونا (Lios Luna DE.TECT)

تماس بگیرید
Model

LUNA DE.TECT

Construction

The Sensor Cable complies with the manufacturer ́s guide- lines of system calibration for the undisturbed operation as fire detection system

Optical Fiber

62,5/125μm, Graded index

Approvals

Cable: IEC 60794
Fiber: IEC 60793

Maximum Listed Spacing

(35 ft.)10.65metres

External Sheath

Color coded polymer Lead &Cadmium free / UV resistant

Operating Temperature

-40°C تا +85°C

Temperature Sensing

-40°C تا +85°C

Voltage Range

500Vdc

Manufacture

LUNA

کابل دتکتور حرارتی خطی سیگنالاین (Signaline LHD-FT)

تماس بگیرید
Model

Signaline

Construction

Temperature Sensitive Polymer, Two Core Wire Tin Plated Copper coated Steel

Conductor Extrusion

Temperature Sensitive Polymer

Approvals

ATEX certified – zener barrier in hazardous areas., FM, UL, ULC

Maximum Listed Spacing

(35 ft.)10.65metres

External Sheath

Color coded polymer Lead &Cadmium free / UV resistant

Operating Temperature

-40C/-40F to +125C/+257F

Temperature Sensing

68،88،105،185

Voltage Range

500Vdc – UL tested

Manufacture

Signaline UK

دتکتور شعله آپولو XP95 Flame Apollo (UV)

تماس بگیرید
Model

55000-022

Part Number

55000-022

Sensor Type

uv

Spectral Response

UV 185 to 260nm

Response Time

4 seconds

Sensitivity Ranges

0.1m2 n-heptane at 25m

Field of View

90° Cone

Supply Wiring

Two-wire Supply, polarity insensitive

Communication Protocol

Apollo XP95 or Discovery digital protocol (or any development of it). Peak to Peak 5-9V

Operating Voltage

17-28V DC

Quiescent Current

2.3 mA

Alarm Current

4.2 mA

Alarm Indicator

2 red light Emitting Diodes (LEDs)

Operating Temperature

-40 °C to + 70 °C

Ingress Protection

IP66

Operating Humidity

95%, non–condensing

Housing Material

White Polycarbonate, V-0 rated to UL94

Certifications

Class 1 or 3,, EN54-10, LPCB

Manufacture

Apollo

کابل دتکتور حرارتی خطی پرولاین (LHD Proline)

تماس بگیرید
Model

Proline

Construction

Temperature Sensitive Polymer, Two Core Wire Tin Plated Copper coated Steel

Conductor Extrusion

Temperature Sensitive Polymer

Approvals

ATEX certified – zener barrier in hazardous areas., FM, UL, ULC

Maximum Listed Spacing

(35 ft.)10.65metres

External Sheath

Color coded polymer Lead &Cadmium free / UV resistant

Operating Temperature

-40C/-40F to +125C/+257F

Temperature Sensing

68،88،105،185

Voltage Range

500Vdc – UL tested

Manufacture

Proline

کابل دتکتور حرارتی خطی ترموکیبل Thermocable Proreact

تماس بگیرید
Model

ProReact

Construction

Overall insulated, twisted pair of tri-metallic cores

Additional Insulation Options

Nylon, Polypropylene or Stainless Steel braiding

Approvals

CE Marked, RoHS Compliant, FM,
UL, GOSTR

Maximum Zone Length

3,000m (10,000ft)

Wire Overall Diameter

3.60mm to 5.08mm (0.142" to 0.200")

Minimum bend radius

50mm (2")

Ambient Temperature Range

40°C – 125°C (-40°F – 257°F)-

Temperature Sensing

68،78،88،105،185

Voltage Range

30Vac, 42Vdc

Manufacture

Thermocable

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *