چکیده:
طراح سیستم اعلام و اطفا حریق لازم است غیر از شناخت سیستمهای اعلام و اطفا حریق، دانشها و مهارتهای دیگری داشته باشد تا تواناییها و محدودیتها در ایمنی ساختمان را بشناسد. عدم شناخت کافی موجب طراحی سیستمی خواهد بود که با سیستمهای اطفایی و BMS ساختمان و سیستمهای دیگر اجرا شده، اختلاف پروتکل داشته و همواره با خطا در طراحی سیستم مواجه باشیم. اطلاعات کلی موردنیاز جهت انتخاب و طراحی سیستم در این مقاله بررسی شده است.
ارزیابی ریسک آتش‌سوزی
استفاده اصولی از اطلاعات به منظور شناسایی خطر و تخمین ریسک وارد بر افراد، اموال و محیط زیست تحلیل ریسک می‌باشد. شناسایی خطرات شامل ارزیابی سازه و ساختمان، بار اشتعال در نقاط مختلف ساختمان، طبقه‌بندی فعالیت‌های کاری و غیره. سپس ارزیابی باید به کمک روشهای مهندسی تحلیل شده و ارزشیابی گردد و در نهایت ریسک آتش‌سوزی به کمک روشها و تجهیزات از جمله سیستمهای اعلام و اطفاء حریق مدیریت گردد.
1- مقاومت سازه در برابر آتش
این نوع محافظت در حقیقت، سازه ساختمان، بخشهای فرعی و پوشش آن را مورد توجه قرار می‌دهد و بهترین ابزار محافظتی در کل عمر یک سازه می‌باشد.
2- ارزش جانی و مالی تصرف
در ساختمانها افراد از رده‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی حضور دارند که هزینه های متفاوتی برای ایمنی جانی خودشان می‌پردازند، همچنین ارزش کالاها، تجهیزات و تأسیسات ساختمان‌های مختلف یکسان نیست. در صورت افزایش ارزش جانی و مالی لازم است از سیستمهای با کیفیت بالاتر و پوشش‌دهی کامل‌تر در نقاط مختلف ساختمان بهره برد.
در نقاط مختلف یک ساختمان مواد سوختنی دارای پراکندگی یکنواخت و بار اشتعال یکنواخت نیست و خطر اشتعال کالاها با یکدیگر برابر نبوده و با توجه به میزان ریسک اشتعال و سرعت توسعه آتش‌سوزی، باید سناریوهای متناسبی را در نظر گرفته و در طراحی سیستم مدنظر قرار داد.
3- آب و هوای منطقه، مسیر جریان باد
شرایط آب و هوای کلیه کشورها یکسان نمی‌باشد. کشورهای اسکاندیناوی و روسیه بسیار سرد و کشورهای استوایی گرم و مرطوب و شهرهای بندری استوایی بسیار گرم و شرجی می‌باشد. در کشور ایران نیز آب و هوای اردبیل، بندرعباس و ماهشهر و زاهدان با یکدیگر متفاوت است. سیستمها نمی‌توانند در کلیه شرایط رفتار یکسان و اطمینان بخشی ارائه دهند و در انتخاب برند مناسب باید مطالعات مناسبی انجام داد.
4- مهارتها و رفتار متصرفان
زمان تخليه ساختمان از سه قسمت اصلي تشكيل گرديده است. زمان كشف حريق كه از شروع حريق تا اعلام آن به طول می‌انجامد. زمان شنيدن آژير خطر و اطمينان (باور نمودن) و پاسخ به آن حركت تا ابتداي مسير تخليه، زمان فرار، كه از ابتداي مسير حركت شروع و تا گذشتن از درب خروجي يا رسيدن به محل امن ادامه می‌یابد. جمع سه زمان فوق به عنوان زمان تخليه ساختمان به حساب می‌آید. عوامل متعدد در كم كردن زمان تخليه دخالت دارند كه مهمترین آنها عبارتند از تصميم به موقع در هنگام به صدا در آمدن آژير خطر يا آژير تخليه، شناخت مسير حركت با استفاده از تجربه یا علائم نورتاب مسیر فرار و اطلاع از عوامل منجر به ازدحام مثل درب‌ها، پلكان و غیره.
توانائي جسمي افراد ساكن در ساختمان و كمك به آنها جهت حركت، وجود افراد راهنما و مددجو جهت سهولت حركت و كمك به افراد سالخورده و ناتوان، روشنايي سطح كريدورها و مسيرهاي تخليه به خصوص پله‌ها و درب‌ها، عدم وجود موانع مثل دود، حريق و حرارت و غیره. دو عامل گفته شده، نور كافي و عدم وجود مانع باعث ايجاد قدرت ديد كافي جهت حركت سريع می‌گردند
5- نقشه اتوکد ساختمان
طراحی سیستم اعلام در نقشه اتوکد معماری ساختمان انجام میشود لذا طراح باید در نقشه‌خوانی معماری و نقشه کشی سیستم در نرم افزار اتوکد به مهارت برسد. لازم است نقشه پرسپکتیو زیر سقفها را مطالعه و در صورت امکان قبل از طراحی از ساختمان بازدید شود.
بیم دتکتور مولترون (multron)
کابل دتکتور حرارتی خطی سیگنالاین LHD Signaline
بیم دتکتور فایرگارد (Fireguard Beam)